Grupa: Moderator
Posty: 2930 #5531891
Od: 2018-4-14
| Kołobrzeg (niem. Kolberg) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie kołobrzeskim, położone na Pomorzu Zachodnim, u ujścia rzeki Parsęty, nad Morzem Bałtyckim, przy drodze krajowej nr 11 i drodze ekspresowej nr S6. Czwarty ośrodek miejski województwa (pod względem liczby ludności), uzdrowisko z trzema letnimi kąpieliskami morskimi.
Według danych z 1 stycznia 2018 Kołobrzeg liczył 46 568 mieszkańców[2].
W ujściu rzeki znajduje się port morski z funkcjami: handlową, pasażerską, rybacką i jachtową. W mieście i okolicach występują źródła wody mineralnej, solanki oraz pokłady borowiny. W Kołobrzegu leczy się głównie choroby górnych dróg oddechowych, krążenia i choroby stawów. Kołobrzeg jest także regionalnym ośrodkiem kulturalnym. W okresie letnim odbywają się tu liczne koncerty popularnych piosenkarzy, muzyków, kabaretów. Miasto jest siedzibą kapituły kolegiackiej diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej Kościoła katolickiego. Historia Kołobrzegu.
Kołobrzeg jest jedną z najstarszych osad na Pomorzu Zachodnim, która rozwinęła się dzięki wytwarzaniu w jej pobliżu soli. Zalążkiem Kołobrzegu był powstały około 880 roku gród w Budzistowie, położony kilka km na południe od dzisiejszego miasta. Od lat 80. X wieku w czasach Mieszka I podjęto rozbudowę grodu wprowadzając do konstrukcji wałów charakterystyczne dla Piastów konstrukcje izbicowe. W 1000 roku Bolesław I Chrobry założył tu biskupstwo, właściwe terytorialnie dla całego Pomorza, którego biskupem został Reinbern, jednakże upadło ono w latach 1007–1013[15]. W XIII wieku Kołobrzeg dostał się pod kuratelę biskupów kamieńskich. Po śmierci Bolesława III Krzywoustego w 1138 władcy Polski utracili kontrolę nad Kołobrzegiem, który wszedł w skład Księstwa Pomorskiego. W 1255 roku książę Warcisław III i biskup kamieński na północ od osady w Budzistowie lokowali nowe miasto na prawie lubeckim (prawa miejskie). Od XIV wieku miasto było członkiem bałtyckiej Hanzy. Tu w 1564 roku cech kowali zagwarantował sobie w statucie, że ludność pochodzenia słowiańskiego nie będzie przyjmowana[16].
W 1653 miasto przejęli brandenburczycy, którzy zamienili je w twierdzę. Od tego czasu miasto zaczęło podupadać. W 1761 podczas wojny siedmioletniej miasto zdobyli Rosjanie.
W 1807 twierdza Kołobrzeg (niem. Festung Kolberg) została oblężona przez wojska Napoleona. Polskie oddziały na Kołobrzeg prowadził płk Sułkowski. Komendantem twierdzy był hrabia pruski, major Gneisenau. Miasto broniło się aż do podpisania traktatu pokojowego w Tylży, który zakończył wojnę. Wydarzenie to urosło w Prusach do rangi legendy. Major Gneisenau otrzymał awans na podpułkownika i zyskał znaczną sławę jako dowódca.
W 1830 powstał pierwszy zakład kąpieli solankowych.
W 1859 Kołobrzeg uzyskał połączenie kolejowe ze Szczecinem i Gdańskiem. Szybki rozwój uzdrowiska nastąpił po utraceniu przez miasto statusu twierdzy. W 1899 został otwarty dom zdrojowy (Strandschloß).
Decyzją króla Prus Wilhelma I twierdza została zlikwidowana w 1872 roku, rozpoczęła się rozbiórka fortyfikacji i stopniowo zaczął się zmieniać charakter miasta. W tym samym roku miasto weszło w skład powiatu Kolberg-Körlin.
Dane historyczne
Rok Ludność Zm., %
1924 33 000 –
1940 36 800 11,5%
1950 6756 −,81,6%
1960 16 732 147,7%
1970 26 095 56%
1980 38 174 46,3%
1990 45 432 19%
2000 45 035 −,0,9%
2008 44 889 −,0,3%
2011 47 129 5%
2000,2007 – dane GUS[7]
dane do 1990 r.
W czasie I wojny światowej Kołobrzeg wraz ze swoimi sanatoriami i domami wypoczynkowymi przekształcił się w wielki szpital wojskowy. 12 lutego 1919 Kołobrzeg stał się główną naczelnego dowództwa armii niemieckiej z feldmarszałkiem Hindenburgiem na czele[17].
W 1920 roku miasto zostało wyłączone z powiatu Kolberg-Körlin, stając się odtąd powiatem grodzkim w rejencji koszalińskiej.
W 1933 roku dużą liczbę głosów otrzymała tu NSDAP Adolfa Hitlera, który został honorowym obywatelem miasta.
W listopadzie 1944 roku rozkaz Hitlera ogłosił ponownie Kołobrzeg twierdzą. W mieście znajdowało się wówczas 85 tys. mieszkańców i uchodźców, bronionych przez garnizon w sile 3 tys. żołnierzy. Pierwszy atak na twierdzę Armia Czerwona (1 Gwardyjska Armia Pancerna) przypuściła 4 marca 1945. Po kilku dniach do walki weszła 6 Dywizja Piechoty Wojska Polskiego, 3 Dywizja Piechoty i pododdziały saperów.
Po 14 dniach walki, 18 marca 1945 Kołobrzeg został zdobyty przez I Armię Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Stanisława Popławskiego i wojska I Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa. Szczególnie ciężkie walki prowadzono o koszary w południowo-zachodniej części miasta, Stare Miasto, parowozownię. Punktem zwrotnym było ściągnięcie ze zdobytego wcześniej Koszalina baterii katiusz, po 60 seriach wystrzelonych w kolegiatę (960 rakiet) została ona zniszczona, a oddziały polskie mogły wejść do śródmieścia. Ostatnim punktem oporu Niemców był Fort Ujście, na którym obecnie stoi wieża latarni morskiej. Część żołnierzy niemieckich, jak też 70 tys. cywili zdołano ewakuować drogą morską do Świnoujścia[18]. Poległo 2300 żołnierzy niemieckich[19].
Podczas działań wojennych w 1945 roku, znanych jako Bitwa o Kołobrzeg, miasto zostało zniszczone w 95%[20].
18 marca 1945 roku odbyły się w Kołobrzegu zaślubiny Polski z morzem. Obrzędu tego dokonał żołnierz – kapral Franciszek Niewidziajło (w 1963 roku wzniesiono przy Alei Nadmorskiej Pomnik Zaślubin Polski z Morzem)[21].
W 1945 roku zbudowano na starym XVIII-wiecznym forcie Ujście latarnię morską będącą jednocześnie pomnikiem poległych w walkach o miasto żołnierzy polskich i radzieckich. Na tarasie fortu utworzono mały cmentarz, gdzie złożono ekshumowane z różnych miejsc ciała poległych żołnierzy. W 1953 roku część, a w 1963 roku resztę prochów przeniesiono na Cmentarz Wojskowy. W 1948 roku na Placu 18 Marca również wzniesiono pomnik ku czci poległych żołnierzy polskich i radzieckich[21].
W 1967 roku Kołobrzeg otrzymał formalnie status uzdrowiska[22].
W 1975 miasto Kołobrzeg zostało odznaczone Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[23].
W 1977 roku, na ul. Kasprowicza róg ul. Grottgera, wzniesiono przed ówczesnym Zespołem Szkół Medycznych pomnik – obelisk Wandy Wasilewskiej[24].
W latach 1950–1975 oraz do 1998, Kołobrzeg był trzecim co do wielkości miastem województwa koszalińskiego. W 1998 w Kołobrzegu odnotowano największą liczbę ludności – 48 tys. ludzi. Od 1999 roku siedziba powiatu w granicach województwa zachodniopomorskiego. 30 września 2006 r. Kołobrzeg otrzymał Honorową Flagę Rady Europy[25].
W 2012 r. Kołobrzeg (Marine Hotel, a dla dziennikarzy i zaplecza organizacyjnego Sand Hotel) był centrum pobytowym na Euro 2012 reprezentacji Danii[26].
Zobacz też: Historia Żydów w Kołobrzegu.
TYLKO ZAREJESTROWANI I ZALOGOWANI UŻYTKOWNICY WIDZĄ LINKI » DARMOWA REJESTRACJA
|
